RSS-подписка Вконтакте Вконтакте

26.07.2011 Башҡорт Саҙретдин

Башҡорт Саҙретдин«Кем һин?» – тип һораһалар, Силәбе өлкәһенең Красноармейск районының Дубровка ауылында тыуып үҫкән Саҙретдин Камалов: «Мин – башҡорт!» – тип яуаплай. Яҡын тирәлә уның исемен дә йүнләп белмәйҙәр, күпселектә ихтирам менән «Башҡорт» тип өндәшәләр. Бала сағынан баҫылған, иҙелгән, бахырланған милләт вәкиле итеп түгел, ә ирек һөйөүсән, үҙ һүҙен башҡаларға ишетерлек итеп әйтеп өйрәнгән, көслө башҡорт итеп танытҡан ул үҙен. Яугирҙар тоҡомонан мин, батырҙар ырыуынан, тип, Садретдин Рамдыс улы ғорурлыҡ менән дә, эске бер әрнеү менән дә бәкәтиндәр тураһында һөйләй:
– Беҙҙең ырыу һуғышсан, көслө булған, азат рухлы кешеләре менән дан тотҡан. Батша Рәсәйенә ҡушылмаҫ өсөн һуңғаса көрәшкән, шуға ла беҙҙең халыҡты ҡырып бөтөрә яҙғандар. Ләкин беҙ барбыҙ, рухыбыҙ ҙа шул уҡ ҡалған һәм бөтөргә уйламайбыҙ ҙа.
Тел сарларға яратҡан кешегә оҡшамағайны Саҙретдин, шулай булып сыҡты ла – һүҙен эше менән нығыта. Нишләп башҡорт егеттәре көсһөҙ, нишләп улар менән иҫәпләшеп бармай­ҙар, тип һорай ҙа, үҙе үк яуап бирә: «Сөнки спортты үҙ итмәйҙәр, эсәләр, тарталар, бик тә булмаһа, телевизор ҡарап тик яталар. Халҡыбыҙ электән батырҙары менән барыһын һоҡландырған, уларҙың рухына тап төшөрөргә хаҡыбыҙ юҡ. Беҙ ҙә көслө булырға тейеш». Саҙретдин үҙе байтаҡ йыл карате менән шөғөлләнгән, хәҙер тай боксын үҙләштерә. Шунан һуң уны кәмһетеп һөйләшеп ҡара. Утлы ҡарашы менән генә өтөп алһа – бер бәлә, йоҙроҡтарының көсөн тойорға яҙмаһын!
Көслө, таһыллы егет сәнәғәт альпинизмы менән шөғөлләнеп, аҡса эшләй. Эскелекте йәне һөймәй, тәмәке ҡоло булырға ла теләмәй. Ысын күңелдән башҡорт ҡыҙҙарын донъялағы иң һылыу, аҡыллы, сабыр гүзәлдәр тип иҫәпләп, башҡа милләт ҡыҙҙарына әйләнеп тә ҡарамаған. Әйләнеп ҡараған хәлдә лә, уның башҡа милләттән булған һөйгәне тора-бара үҙен башҡорт тип иҫәпләй башлар ине, моғайын. Сөнки рух тигәнең унда шул тиклем көслө! ҡайһы бер ирҙәребеҙҙән айырмалы рәүештә, балалары Маша, Ваня булып йөрөмәҫ ине һәр хәлдә. Заманалар ауыр, тип ауырлыҡтарға һылтанып, бер-ике бала менән генә мөрхәтһенмәгән, халҡын ишәйтеп, гөлдәй дүрт бала үҫтерә егерме туғыҙ йәшлек Саҙретдин. Бәлә­кәстәрҙең һәр береһе гел урыҫ мөхитендә ҡайнаһа ла, ата-әсәләре өйҙә улар менән тик башҡорт телендә һөйләшә. Шуға ла улдары, ҡыҙҙары «мам, пап» тип түгел, «атай, әсәй» тип тәтелдәп йөрөй.
– Өләсәйем Нәғимә Низам ҡыҙы халҡыма ҡарата һөйөү тәрбиәләне, мине телдән айыртманы, тарихҡа ҡыҙыҡһыныу уятты, – ти башҡорт егете. – Өләсәйемдең ғүмер буйы тыуған ерен һағыныуы йөрәгемә һағыш булып уйылған. Ул элек Һатлыҡ ауылында йәшәгән. «Маяҡ»та атом аварияһы булғас, уларҙы Лазурный ауылына күсергәндәр, һуңынан – Дубровкаға. Ана шулай итеп, ата-бабаларым тәпәй баҫҡан, яу сапҡан Бәкәтин ырыуы ерендә тыуыуҙан мәхрүм ителгәнмен, Һатлыҡ түгел, ә Дубровка минең тыуған ауылыма әйләнгән. Өләсәйемдең, тыуған еребеҙгә кире ҡайтырға кәрәк, ҡайтырға кәрәк, тип ҡат-ҡат ҡабатлаған һүҙҙәре һаман да ҡолағымда сыңлап торғандай. Беҙ унда кире ҡайтыр ҙа инек, мөмкинлектәребеҙ сикле. Хәҙер килеп беҙҙең ырыу ерҙәрен һатып яталар, гектары – илле биш мең һум. Шунда кире төпләнергә Башҡортостан берәй нисек әмәлен табып ярҙам итешмәҫме икән, исмаһам, өләсәйемдең аманаты үтәлер, иңдән бер бурыс төшөр ине.
Башҡорттарҙы һис кемгә рәнйетергә юл ҡуймаған Саҙретдин, милләттәштәрен осратһа, уларҙы үҙе менән бергә спорт залына йөрөргә өгөтләй, уҡырға ла кәрәк, спортты ла оноторға ярамай, тип яңы үрҙәргә саҡыра.
– «О-о, башҡорт!» тип, халҡыбыҙға тәрән хөрмәт менән ҡарай башлаһалар, шул саҡта ғына милләтем өсөн күңелем тынысланыр, – ти Бәкәтин ырыуы вәкиле.

Баныу ҡАҺАРМАНОВА.










Оҡшаш яңылыҡтар



«Бер ваҡытта ла бер кемгә лә оҡшарға тырышманым»

«Төрлө сағым була минең дә...»

05.10.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт «Төрлө сағым була минең дә...»


Шағирә, продюсер Светлана ШӘРИПОВА: “Тормош дауам итә!”

«Ғәфү ит мине,  әсәй!»

21.09.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт «Ғәфү ит мине, әсәй!»


«Тамашасы  ихласлыҡты күрә белә»

19.09.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт «Тамашасы ихласлыҡты күрә белә»


Вайнер ҙа – туған тел һаҡсыһы!

05.09.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт Вайнер ҙа – туған тел һаҡсыһы!


Күктә балҡый уның йондоҙсоҡтары...

25.08.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт Күктә балҡый уның йондоҙсоҡтары...


Туйҙарҙа яралған мөхәббәт

24.08.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт Туйҙарҙа яралған мөхәббәт


“Ябай кеше булараҡ уңыш яулап ҡара...”

17.08.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт “Ябай кеше булараҡ уңыш яулап ҡара...”


Рәсәйҙең атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре Рәйес ИСМӘҒИЛЕВ: “Һуғыш суҡмары булдым”

Ни өсөн Эльмира Юлдашеваны “Лунатик” тигәндәр?

“Драматургия – әҙәбиәттең иң ҡатмарлы жанры”

«Урал батыр»ҙы яттан һөйләнеләр

20.06.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт «Урал батыр»ҙы яттан һөйләнеләр


«Мәҙәниәт  хеҙмәткәрҙәре өсөн  ял юҡ»

15.06.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт «Мәҙәниәт хеҙмәткәрҙәре өсөн ял юҡ»


"Тормошҡа ашмаҫ хыялдар ҡормайым"

27.05.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт "Тормошҡа ашмаҫ хыялдар ҡормайым"


Йырсы менән бейеүсе –  шул тиклем пар килгәнсе

«Талантың булмаһа, шоу яһау ярҙам итмәй»

16.05.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт «Талантың булмаһа, шоу яһау ярҙам итмәй»


Көтөүсе булырға теләмәһәң, бейеүсе булырға мөмкин

Башҡортостандың атҡаҙанған артисы Лилиә РӘСҮЛЕВА: «Күңелем  романтикаға тартыла»

“Тормошомда осраған  һәр кешегә рәхмәтлемен”

Театр ишеген асҡас...

30.03.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт Театр ишеген асҡас...


Аҡыл менән хистәр береккәндә

25.03.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт Аҡыл менән хистәр береккәндә


Йәштәр театры һөйөндөрә

23.03.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт Йәштәр театры һөйөндөрә


«Бирешмә!» беренсе үҫмерҙәр премияһы

15.03.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт «Бирешмә!» беренсе үҫмерҙәр премияһы