RSS-подписка Вконтакте Вконтакте
» » Башҡорт бейеүенән башҡортлоҡ юғала бара

24.05.2011 Башҡорт бейеүенән башҡортлоҡ юғала бара

Башҡорт бейеүенән башҡортлоҡ юғала бараБашҡортостан Республикаһы башҡорт ҡатын-ҡыҙҙары ойошмаһы, Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы башҡарма комитеты Нефтселәр мәҙәниәт һарайы менән берлектә «Бөгөнгө заман: милли мәҙәниәт үҫеше үҙенсәлектәре» тигән темаға «түңәрәк өҫтәл» ойоштороп, ошо сара сигендә филология фәндәре докторы, Салауат Юлаев ордены кавалеры Розалия Солтангәрәеваның «Башҡорт халыҡ бейеүе» (Г. Баймырҙина менән берлектә) китабының исем туйы ла үтте.
Ниндәй ул башҡорт бейеүе? Ысын һөнәрселәр башҡарамы уны, әллә өйрәнсектәрме? Ысын халыҡ бейеүҙәребеҙ дөрөҫ бейеләме? Был һорауҙар тураһында етди уйланырға кәрәк. Башҡорт бейеүе – этник мәҙәниәттең сағыу, үҙенсәлекле бер феномены ул. Уларҙа беҙҙең рухыбыҙ, менталитетыбыҙ, физиологиябыҙ – бөтөнөһө бергә сағыла. Бер нисә генә минут башҡарылған бейеүҙә астраль, көнкүреш, художестволы кимәл тураһында ентекле мәғлүмәт бирелә. Әммә, үкенескә күрә, бөгөнгө бейеүҙәр­ҙә шул тарихи үҙенсәлектәрҙе боҙоу, бейеү идеяһын ябайлаштырыу, сит хәрәкәттәрҙең күпләп үҙләштерелеүе күҙәтелә. Был юҫыҡта хореографтар­ға үпкә ҙур. Мәҫәлән, башҡорт бейеүен башҡарыусы ҡыҙҙарҙың аяҡ, итәк күтәреп, йә самаһыҙ болғап, ауыҙҙарын уғата йырып сәхнәлә йөрөүе йышайҙы. Әйткәндәй, «түңәрәк өҫтәл»гә саҡырылып та, килеүҙе кәрәк тапмаған бейеү ҡуйыусыларҙың быны проблема итеп күрмәүҙәре аңлашыла ла.
«Башҡорт халыҡ бейеүе» китабы – Розалия Солтангәрәеваның оҙаҡ йылдар (1982 йылдан бирле) алып барған эшмәкәрлеге һөҙөмтәһе. Ул хеҙмәтендә Күбәләк, Тамъян, Үҫәргән ырыуҙары бейеүҙәрен ентекле өйрәнеп, уларҙы сәнғәттең синкретик төрө булараҡ күрһәтә.
«Шуны әйтә алам – бейеүҙәребеҙҙә һәр хәрәкәт, боролош, бармаҡ шартлатыу, тыпырлау, башҡарыусының ҡарашы үҙендә шул тиклем күп мәғлүмәт туплаған. Бөгөн халыҡ бейеүҙәрен йыйыусылар, өйрәнеүселәр бик әҙ», – тип борсолоуын да белдерҙе Розалия Әсфәндиәр ҡыҙы. Автор китабына видеояҙмалы диск та ҡушылыуын мөһим тип иҫәпләй. Уны бейеү ҡуйыусылар, хореографтар үҙ эштәрендә файҙалана ала. Алдағы көндәрҙә бейеү өлгөләрен өйрәнеү йүнәлешендә эшләүсе лаборатория (институт йә мәктәп) булдырыу ҙа өлгөрөп еткән мәсьәлә.
Бейеүҙәребеҙ генә түгел, милли мәҙәни мираҫыбыҙ иҫ киткес бай һәм улар ентекле өйрәнеүгә, һаҡлауға, киләсәк быуынға боҙмай еткереүгә лайыҡлы.










Оҡшаш яңылыҡтар



«Бер ваҡытта ла бер кемгә лә оҡшарға тырышманым»

«Төрлө сағым була минең дә...»

05.10.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт «Төрлө сағым була минең дә...»


Шағирә, продюсер Светлана ШӘРИПОВА: “Тормош дауам итә!”

«Ғәфү ит мине,  әсәй!»

21.09.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт «Ғәфү ит мине, әсәй!»


«Тамашасы  ихласлыҡты күрә белә»

19.09.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт «Тамашасы ихласлыҡты күрә белә»


Вайнер ҙа – туған тел һаҡсыһы!

05.09.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт Вайнер ҙа – туған тел һаҡсыһы!


Күктә балҡый уның йондоҙсоҡтары...

25.08.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт Күктә балҡый уның йондоҙсоҡтары...


Туйҙарҙа яралған мөхәббәт

24.08.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт Туйҙарҙа яралған мөхәббәт


“Ябай кеше булараҡ уңыш яулап ҡара...”

17.08.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт “Ябай кеше булараҡ уңыш яулап ҡара...”


Рәсәйҙең атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре Рәйес ИСМӘҒИЛЕВ: “Һуғыш суҡмары булдым”

Ни өсөн Эльмира Юлдашеваны “Лунатик” тигәндәр?

“Драматургия – әҙәбиәттең иң ҡатмарлы жанры”

«Урал батыр»ҙы яттан һөйләнеләр

20.06.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт «Урал батыр»ҙы яттан һөйләнеләр


«Мәҙәниәт  хеҙмәткәрҙәре өсөн  ял юҡ»

15.06.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт «Мәҙәниәт хеҙмәткәрҙәре өсөн ял юҡ»


"Тормошҡа ашмаҫ хыялдар ҡормайым"

27.05.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт "Тормошҡа ашмаҫ хыялдар ҡормайым"


Йырсы менән бейеүсе –  шул тиклем пар килгәнсе

«Талантың булмаһа, шоу яһау ярҙам итмәй»

16.05.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт «Талантың булмаһа, шоу яһау ярҙам итмәй»


Көтөүсе булырға теләмәһәң, бейеүсе булырға мөмкин

Башҡортостандың атҡаҙанған артисы Лилиә РӘСҮЛЕВА: «Күңелем  романтикаға тартыла»

“Тормошомда осраған  һәр кешегә рәхмәтлемен”

Театр ишеген асҡас...

30.03.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт Театр ишеген асҡас...


Аҡыл менән хистәр береккәндә

25.03.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт Аҡыл менән хистәр береккәндә


Йәштәр театры һөйөндөрә

23.03.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт Йәштәр театры һөйөндөрә


«Бирешмә!» беренсе үҫмерҙәр премияһы

15.03.2019 - Мәҙәниәт һәм сәнғәт «Бирешмә!» беренсе үҫмерҙәр премияһы